Alergia na mleko krowie u dzieci pojawia się we wczesnym dzieciństwie, dotyczy zarówno dzieci karmionych mlekiem modyfikowanym, jak i karmionych piersią, których matki spożywają mleko krowie. Czynnikami ryzyka rozwoju alergii pokarmowej są np. już rozpoznane atopowe zapalenie skóry, rozpoznana astma czy rodzinne obciążenie atopią Według aktualnej wiedzy połowa dzieci „wyrośnie” z nadwrażliwości na pszenicę do ósmego roku życia. ⅔ niemowląt, u których zaobserwowano nietolerancję glutenu „pozbędzie” się jej nim ukończy dwunasty rok życia.[4] Alergia na pszenicę i jej komponenty, w tym gluten, jest klasyczną alergią pokarmową IgE-zależną[5]. swędząca pokrzywka, zaczerwienienie, nadmierne łuszczenie się skóry. Przy niekontrolowanym drapaniu może także dojść do zakażenia skóry o podłożu wirusowym, bakteryjnym lub grzybiczym. Natomiast alergia pokarmowa u noworodka objawia się: atopowymi zmianami pod kolanami i w zgięciach łokci, pokrzywką, „lakierowanymi” policzkami, Takie postępowanie powinno złagodzić objawy alergii lub też doprowadzić do ich całkowitego ustąpienia. Nie należy w żaden inny sposób modyfikować schematu żywienia niemowląt. Rozszerzanie diety u alergika, podobnie jak w przypadku zdrowego dziecka, należy rozpocząć od jednoskładnikowych przecierów warzywnych, takich jak Na szczęście alergia na gluten u dzieci mija z wiekiem. Cały czas trwają dyskusje wśród pediatrów, w jakim wieku wprowadzać gluten w diecie niemowlęcia. Z najnowszych zaleceń (choć nie wszyscy lekarze je respektują) wynika, że potrawy z glutenem najlepiej włączać do diety dziecka między 4. a 6. miesiącem życia, pod warunkiem Jak objawia się alergia pokarmowa u dzieci? Alergia ma związek z niedojrzałością układu immunologicznego maluszka. Pierwsze objawy alergii pokarmowej mogą pojawić się u niemowlęcia kiedy jest karmione mlekiem, a także w trakcie rozszerzania diety lub gdy mama karmiąca piersią włączy do swojego jadłospisu niespożywany dotąd pokarm. Jeśli chodzi o napoje, dziecko do 6. miesiąca życia powinno pić tylko mleko kobiece lub modyfikowane, natomiast po 6. miesiącu można podawać dodatkowo wodę. Zapotrzebowanie niemowlęcia na płyny wynosi 800–1000 ml na dobę. Obejmuje wodę, mleko mamy lub modyfikowane oraz wodę obecną w żywności. Czy wczesne (po ukończeniu 3. mż.) wprowadzanie pokarmów o dużym potencjale alergizującym do diety niemowląt karmionych wyłącznie piersią ma wpływ na ryzyko rozwoju alergii na te pokarmy w okresie od 1. do 3. roku życia? Jednakże, w przypadku podejrzenia u dziecka alergii pokarmowej na białko mleka krowiego, zasadne może być dokonanie krótkiej próby empirycznej i zastosowanie diety eliminującej mleko i jego przetwory u matki w przypadku niemowląt karmionych piersią. U niemowląt żywionych sztucznie można spróbować zastosować mieszanki zawierające Alergia pokarmowa - objawy. Objawy alergii pokarmowej mogą się pojawić nawet u niemowląt karmionych wyłącznie piersią, bo alergeny z pokarmu przenikają do mleka matki. Jakie objawy powinny zaniepokoić rodziców? Mogą to być ustawiczne kolki, biegunka, wysypka zlewająca się w większe plamy, zbyt powolne przybieranie na wadze, śluz QeZV0sT. dr hab. n. Trznadel-Grodzka Specjalista dermatolog 2019-11-27 08:29:38 2 32 Atopowe zapalenie skóry u niemowląt a alergia pokarmowa dr hab. n. Trznadel-Grodzka Specjalista dermatolog 2019-11-27 08:29:38 2 32 Skąd biorą się objawy alergii pokarmowej u dziecka karmionego piersią matki? Objawy alergii pokarmowej u niemowląt karmionych piersią mogą wiązać się z alergią na mleko krowie spożywane przez matkę. Nawet jeżeli dziecko nie spożywa mleka krowiego bezpośrednio, może reagować na jego obecność w organizmie karmicielki. Także śladowe ilości białek odzwierzęcych, które spożywa matka, przenikają do pokarmu dziecka i mogą wywoływać atopowe zapalenia skóry u niemowlaka. Bardzo ważne jest ustalenie prawidłowego rozpoznania, gdyż występuje nadrozpoznawalność alergii na mleko krowie (czyli diagnozowanie alergii u pacjentów, którzy jej nie mają), bez prowadzenia jakichkolwiek specjalistycznych badań. Objawy i typy alergii pokarmowej na mleko krowie Są różne typy alergii pokarmowej, którym towarzyszą liczne objawy pokarmowe i skórne. Poznajmy ich podstawowe cechy i objawy. Łagodna do umiarkowanej alergia na mlekoniezależna od IgE- reakcja na mleko występująca po 2-72 godz. po karmieniu. Objawy pokarmowe (śluzówkowe) to: przewlekła drażliwość jelit, wymioty, refluks, zwracanie pokarmu, zbyt luźne stolce lub zaparcia, dyskomfort jelitowy, gazy i wzdęcia. Objawy skórne to: świąd, rumień, niespecyficzne osutki, umiarkowane trwałe objawy atopowego zapalenia skóry. Ciężka alergia pokarmowa na mleko niezależna od IgE - objawy te same co w wypadku alergii łagodnej i umiarkowanej, jednak zdecydowanie ostrzejsze. Dodatkowo może wystąpić spadek tempa wzrostu dziecka oraz ciężka postać atopowego zapalenia skóry. Może się również pojawić natychmiastowa reakcja układu oddechowego i/lub krążenia, ostra pokrzywka i rumień. Stan ten stanowi zagrożenie życia i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej w warunkach szpitalnych. Łagodna i umiarkowana alergia zależna od IgE występuje bezpośrednio do 2 godzin od momentu karmienia. Charakterystyczne są objawy śluzówkowe: ostry alergiczny nieżyt nosa i/lub spojówek. Towarzyszące alergii objawy skórne to: ostry świąd, rumień, pokrzywka, obrzęk naczynioruchowy, przewlekłe uporczywe atopowe zapalenie skóry. Ciężka alergia IgE zależna powoduje natychmiastową reakcję układu oddechowego i/lub krążenia. Objawy skórne to ostra pokrzywka i rumień. Stan ten stanowi zagrożenie życia i wymaga natychmiastowej pomocy lekarskiej w warunkach szpitalnych. Jak właściwie rozpoznać alergię pokarmową? Im młodsze dziecko tym większe prawdopodobieństwo, że przyczyną atopowego zapalenia skóry jest u niego alergia na białka mleka krowiego. Do rozpoznania wymagane jest badanie lekarskie przedmiotowe (fizykalne) i podmiotowe(wywiad chorobowy) oraz testy alergiczne, eliminacyjne i prowokacyjne. Kiedy objawy atopowego zapalenia skóry występują u starszych dzieci przyczyną mogą być także inne alergeny lub czynniki drażniące, zwykle nie pochodzące z żywności, takie jak np. dym papierosowy czy stres. W tych sytuacjach diety eliminacyjne nie są skuteczne. Każdego pacjenta należy traktować indywidualnie. Nadal mechanizmy i przyczyny atopowego zapalenia skóry nie zostały w pełni wyjaśnione. Co zrobić, jeżeli zauważymy objawy alergii pokarmowej lub atopowego zapalenia skóry u noworodka? Naszą pierwszą reakcją powinno być przede wszystkim skonsultowanie się z lekarzem (pediatrą, dermatologiem, alergologiem). Warto do takiej wizyty się przygotować się, prowadząc domową dokumentację, w której zapisuje się wszelkie zdarzenia, które mogły mieć wpływ na stan skóry dziecka. Jak prowadzić taką dokumentację przeczytasz tu. Pamiętajmy, że na alergię skórną mogą wpływać czynniki, których nie wykryjemy bez specjalistycznych badań. Objawy kilku różnych dolegliwości są nierzadko do siebie bardzo podobne. Po przeprowadzeniu pełnej diagnostyki, lekarz zaleci odpowiednie postępowanie - czy to w przypadku alergii pokarmowej, czy atopowego zapalenia skóry. Na podstawie: An update to the milk allergy in primary care quideline; Fox A, Brown T, Walsh J at all. Clin Transl Allergy, 2019, 9, 40, 1-7. Podobał się artykuł? Przyznaj mu ocenę Polub nas na Facebooku Polecane produkty Dermedic: Nawilżająco-kojący krem uzupełniający lipidy Dermedic Baby od 1. dnia życia Czytaj więcej » Przewód pokarmowy stanowi złożoną i dynamiczną sieć zależności pomiędzy gospodarzem a mikrobiotą. Nierozerwalnie związana z nim czynnościowo mikrobiota (nazywana superorganizmem) jest największym ośrodkiem układu odpornościowego. Mikrobiom kształtuje się i dojrzewa w ciągu pierwszych lat życia. Opóźnione i/lub zaburzone zasiedlanie przewodu pokarmowego w okresie kształtowania się ekosystemu jelitowego (głównie w okresie noworodkowo-niemowlęcym) może proalergicznie aktywować układ immunologiczny. Autochtoniczna mikrobiota jelit w ponad 90% jest utworzona przez bezwzględne beztlenowce, głównie producentów kwasu mlekowego (Bifidobacterium, Lactobacillus) i lotnych kwasów tłuszczowych (Bacteroidaceae, Eubacterium). Sposób karmienia warunkuje rodzaj mikrobiontów przewodu pokarmowego. U dzieci karmionych piersią spostrzegana jest przewaga Bacte­roides, u sztucznie zaś – Firmicutes i Verrucomicrobia [1]. Za kształtowanie mikrobiomu u niemowląt karmionych naturalnie odpowiedzialne są oligosacharydy mleka kobiecego. Posiadają one właściwości prebiotyczne, stanowią pożywkę dla dobrych bakterii, jednocześnie indukują ich namnażanie [2]. Bakterie bytujące w organizmie człowieka tworzą wspólnie złożone funkcjonalnie struktury, zdolne do komunikacji zarówno między sobą, jak i z organizmem gospodarza. Dysponują systemem czuciowym zwanym quorum sensing signaling system, za pomocą którego w cytoplazmie komórki bakteryjnej przetwarzane są sygnały docierające ze środowiska. Dzięki temu bakterie regulują swoją liczebność, synchronizują działania oraz w skoordynowany sposób odpowiadają na bodźce ze strony gospodarza, powstałe np. w wyniku uszkodzenia jego tkanek [3]. Ekosystem mikrobiontów przewodu pokarmowego pełni ważne funkcje metaboliczne, troficzne i ochronne. Jelitowe komórki glejowe, EGCs (ang. enteric glial cells) mają zdolność rozróżniania bakterii patogennych i komensalnych, uczestniczą w aktywacji neuronów i komórek immunologicznych, integrują sygnały pochodzące z komórek efektorowych, modulują funkcje motoryczne, sensoryczne, sekrecyjne, absorpcyjne, neuroendokrynne, immunologiczne i integralność bariery jelitowej. Dlaczego alergia pokarmowa pojawia się już w wieku niemowlęcym? Związana jest z mniejszą aktywnością enzymów trawiennych, niedojrzałością błony śluzowej przewodu pokarmowego, immunosupresyjnym środowiskiem kępek Peyera w śluzówce jelita, mniejszą ilością s-IgA oraz predyspozycją genetyczną (atopia). Nie bez znaczenia jest rodzaj ekosystemu jelita, który może modulować ryzyko rozwoju nadwrażliwości u niemowląt. Rośnie ono wraz ze zwiększoną przepuszczalnością bariery jelitowej, która pojawia się w chorobach przewodu pokarmowego. U noworodków, niemowląt i małych dzieci wysoka częstość występowania alergii uwarunkowana jest więc nie tylko czynnikami genetycznymi, ale również zwiększoną przepuszczalnością jelitową, wynikającą z niedojrzałości przewodu pokarmowego oraz zaburzenia homeostazy bakteryjnej. Okres wczesnego niemowlęctwa to czas, w którym mikrobiom jelit może wpływać na przebieg alergii pokarmowych w dzieciństwie. W tym okresie charakteryzuje się on znaczną dynamiką i dużymi przesunięciami po wprowadzeniu pokarmów stałych, co prowadzi do powstania profilu „podobnego do dorosłego” [4]. Dlatego istnieje możliwość, że powiązania między ekosystemem przewodu pokarmowego a przebiegiem alergii są ukryte po wprowadzeniu pokarmów stałych do diety, około szóstego miesiąca życia. Pokarm może równocześnie wyzwalać reakcje zachodzące w różnych mechanizmach patogenetycznych. Miejscowe lub uogólnione objawy kliniczne mogą występować w różnym czasie od spożycia pokarmu. Najważniejszymi alergenami pokarmowymi są białka o średniej masie cząsteczkowej 15–40 kDa i glikoproteiny rozpuszczalne w wodzie o masie cząsteczkowej 10–70 kDa. Większość alergenów pokarmowych może wywoływać różne reakcje nawet wówczas, gdy zostały poddane gotowaniu lub częściowemu trawieniu proteolitycznemu. Hipoteza higieniczna próbuje tłumaczyć wzrost zachorowań na choroby alergiczne, autoimmunologiczne i depresję rolą bakterii w zaburzeniu immunoregulacji w wyniku ograniczonej ekspozycji na pasożyty oraz niektóre mikroorganizmy, które prawidłowo stymulują dojrzewanie komórek dendrytycznych [5, 6]. Wyniki badań zespołu Bunyavanich i wsp. sugerują, że ekosystem może nie odgrywać bezpośredniej roli w hamowaniu tolerancji, co prowadzi do uczulenia na alergen pokarmowy, ale może pomóc ponownie ustalić domyślny stan tolerancji [7]. Kirjavainen i wsp. zaobserwowali większą liczebność Bacteroides w mikrobiomie jelit niemowląt z wysokim stopniem alergii na białka mleka (na podstawie reakcji na mleko modyfikowane o znacznym stopniu hydrolizy), wczesnym wystąpieniem wyprysku atopowego i obecnością w wywiadzie rodzinnym schorzeń atopowych [8]. Wyniki badań Bunyavanich i wsp. oraz Kirjavainena i wsp. stoją w sprzeczności z wynikami modeli mysich, w których zaobserwowano, że Bacteroides korygują zaburzenia równowagi TH1/TH2 i indukują powstawanie limfocytów T regulatorowych [9, 10, 11]. Badania Benitez i wsp. wykazały, że kolonizacja Clostridia spowodowała produkcję IL-22 przez komórki limfoidalne RORgt+ i limfocyty T, co spowodowało obniżenie stężenia alergenu w surowicy, a to z kolei wspiera tezę, że Clostridia odgrywają kluczową rolę w regulacji uczulenia na alergeny pokarmowe [12]. Abrahamsson i wsp. wysunęli koncepcję sugerującą, że taksony bakterii należących do Clostridia i Firmicutes można badać jako kandydatów do stosowania w charakterze probiotyków w leczeniu alergii na białka mleka [11]. Początek objawów to okres niemowlęcy, ustępowanie zaś spostrzega się zazwyczaj po drugim roku życia. Wpływa na to przetrwanie typu odpowiedzi immunologicznej Th2 z okresu życia płodowego i wzrost ekspresji IFN-γ po drugim roku życia [13]. Manifestacja kliniczna to wymioty pojawiające się najczęściej między trzecim a czwartym miesiącem życia u powyżej 50% niemowląt. U 16 do 42% dzieci z chorobą refluksową przełyku występują objawy uczulenia na białka mleka krowiego, a kolka niemowlęca jest objawem alergii na białka mleka krowiego u 10% karmionych sztucznie, zaś 30–50% dzieci z alergią pokarmową prezentuje różnego typu zaburzenia motoryczne pozostające w związku przyczynowym ze spożyciem produktów mlecznych, soi lub innych pokarmów [13–18]. Najbardziej charakterystyczna dla naturalnego przebiegu alergii jest zmiana form manifestacji klinicznej, tzw. marsz alergiczny, przejawiający się początkowo w różnych obrazach alergii pokarmowej, atopowego zapalenia skóry, astmy atopowej i alergicznego nieżytu nosa. Marsz alergiczny może stanowić odpowiedź swoistą na alergeny I typu w mechanizmie alergicznym IgE-zależnym i IV typu z udziałem komórek zapalnych i IgE, odpowiedź na superantygeny – cząstki białkowe aktywujące bezpośrednio limfocyty T – i/lub odpowiedź autoalergiczną związaną z przeciwciałami klasy IgG skierowanymi przeciwko IgE oraz przeciwciałami klasy IgE przeciwko antygenom tkankowym. Występuje u osób z atopią, wytwarzających przeciwciała klasy IgE przeciwko naturalnym cząsteczkom zawartym w produktach żywnościowych dobrze tolerowanych przez większość populacji. Reakcja IgE-zależna prowadzi do uwolnienia z mastocytów i bazofilów mediatorów (histaminy, serotoniny itp.), tworząc mikrośrodowisko do stymulacji lokalnych receptorów nerwowo-mięśniowych. Poza tym uwalniane są cytokiny (TNF-α, IL-4, IL-5,IL-6,IL-8), PAF, leukotrieny i prostaglandyny wywołujące zmiany w czynności układu pokarmowego w postaci zwiększenia wydzielania śluzu i wzrostu przepuszczalności nabłonka, nasilenia perystaltyki jelit prowadzącego do biegunki [19, 20]. Według mechanizmów patogenetycznych z udziałem IgE objawy występują natychmiast po spożyciu szkodliwego pokarmu i pojawiają się w ciągu kilku minut do kilku godzin [6] po ekspozycji na alergen pokarmowy, np. zespół alergiczny błony śluzowej jamy ustnej, pokrzywka alergiczna, obrzęk naczynioruchowy, wstrząs anafilaktyczny. Reakcje opóźnione i późne – pojawiają się natomiast po kilku/kilkunastu do 72 godzin od spożycia alergizującego pokarmu i są najczęściej wynikiem reakcji IgE-niezależnej. Manifestacja tego typu reakcji dotyczy przede wszystkim zaburzeń ze strony przewodu pokarmowego. W tym typie reakcji (II, III i IV typ alergii pokarmowej) biorą udział również przeciwciała klasy IgG, IgM i IgA, limfocyty T i eozynofile [12, 18, 20]. Należy jednocześnie uwzględnić, iż alergia pokarmowa nie jest chorobą jednorodną i w okresie życia pacjenta może zmienić się zarówno obraz kliniczny, ciężkość reakcji alergicznych, jak i rodzaj czynnika wyzwalającego. U 28% pacjentów mechanizmy etiopatogenetyczne dokonują się jednoczasowo i dotyczą więcej niż jednego typu reakcji [21]. Powtarzające się ekspozycje na alergen mogą z czasem doprowadzić do rozwoju przewlekłego stanu zapalnego. Często są one przyczyną alergicznego zapalenia przełyku, żołądka, jelit czy enteropatii. Przy współudziale mieszanych mechanizmów (przy udziale IgE i reakcje IgE-niezależnych) ujawniają się AZS, eozynofilowe zapalenie przewodu pokarmowego lub jego poszczególnych narządów [19, 22]. Czy możliwe jest całkowite wyleczenie? Uważa się, że około 30% chorych wyzbywa się alergii pokarmowej w ciągu jednego do dwóch lat unikania uczulających ich pokarmów. Dotyczy to zwłaszcza dzieci, których większość wyrasta z alergii pokarmowej. Tak dzieje się w przypadku alergii na białko mleka krowiego, u 85% dzieci alergia na nie zanika w wieku trzech lat. Jednocześnie aż 80% dzieci uczulonych na orzechy arachidowe nie wyzbywa się alergii na nie w późniejszym okresie. Wielu chorych z alergią pokarmową musi unikać uczulających ich pokarmów przez całe życie [13]. Integralność bariery jelitowej zapewniają korzystne szczepy bakterii bytujących w przewodzie pokarmowym. Równowaga bakteryjna w jelitach jest gwarantem szczelnego przylegania do siebie komórek nabłonka dzięki wytworzonym połączeniom typu ścisłego (tight junction) i stymulacji syntezy białek tworzących te połączenia. Zaburzenia jej prowadzą do utraty tej integralności: zniszczona warstwa śluzu umożliwia kontakt bakterii z powierzchnią nabłonka. Wszystkie czynniki naruszające homeostazę GALT (Gut Associated Lymphoid Tissue) mogą powodować uwalnianie mediatorów zapalnych, wpływać na czynność skurczową mięśniówki gładkiej, indukować zmiany w neuronach przewodu pokarmowego i w konsekwencji oddziaływać na odległe od miejsca zapalenia odcinki przewodu pokarmowego, co wyraża się bogatą symptomatologią kliniczną u pacjentów z alergią pokarmową. Działania prowadzące do uszczelnienia bariery jelitowej i odbudowa prawidłowej warstwy śluzu izoluje bakterie jelitowe od komórek nabłonkowych, umożliwia selektywny transport wybranych jonów i małych cząsteczek, ale hamuje pasaż dużych molekuł, antygenów i innych białek do krwioobiegu. Wzmocnienie bariery jelitowej pow... Pozostałe 70% treści dostępne jest tylko dla Prenumeratorów Co zyskasz, kupując prenumeratę? Roczną prenumeratę dwumiesięcznika Food Forum w wersji papierowej lub cyfrowej, Nielimitowany dostęp do pełnego archiwum czasopisma, Możliwość udziału w cyklicznych Konsultacjach Dietetycznych Online, Specjalne dodatki do czasopisma: Food Forum CASEBOOK... ...i wiele więcej! Sprawdź Alergia pokarmowa u noworodkaAlergie pokarmowe u niemowląt wydają się stosunkowo powszechnym problemem. W wielu krajach problem ten dotyczy nawet ok. 8% małych dzieci. W większości przypadków alergie te są spowodowane składnikami, takimi jak: białka mleka krowiego, białka jaj kurzych, orzechy (w tym przede wszystkim orzeszki arachidowe), nasiona soi i owoce morza. U małych dzieci bardzo często pojawia się również alergia na gluten lub na inne białka znajdujące się naturalnie w zbożach. W dalszej części artykułu scharakteryzowano, jak objawia się alergia pokarmowa u niemowląt. Przy okazji warto wspomnieć, że alergia to nie to samo co np. nietolerancja laktozy. Objawy jednak obydwóch dolegliwości mogą być bardzo skutek nadreaktywności układu odpornościowego na antygeny (czyli cząsteczki obce dla naszego organizmu) mogą pojawić się reakcje alergiczne. W przypadku małych dzieci najczęściej manifestują się one zmianami skórnymi. Jednakże objawy alergii pokarmowej u noworodka mogą również dotyczyć układu pokarmowego i układu oddechowego. Jak wygląda alergia pokarmowa u niemowlaka? Szczegółowe informacje pokarmowa u niemowląt – objawy skórneAlergia pokarmowa u niemowląt objawia się zazwyczaj różnymi zmianami skórnymi (tzw. alergia skórna). Wśród nich należy wymienić przede wszystkim wysypkę, rumień, a także suchość i szorstkość skóry. Zdarza się, że są to jedyne objawy alergii. Warto jednak podkreślić, że istnieje szereg chorób, które mogą mieć bezpośredni związek z alergią pokarmową. Spośród nich można wymienić pokrzywkę, która cechuje się powstawaniem charakterystycznych bąbli o czerwonym zabarwieniu. Te zmiany skórne występują zwykle w połączeniu ze świądem. Trzeba tu podkreślić, że pokrzywka i bardzo często towarzyszący jej obrzęk naczynioruchowy mogą być zwiastunem wystąpienia wstrząsu anafilaktycznego, który jest bezpośrednim zagrożeniem dla życia. Alergia pokarmowa u niemowlaka może sprzyjać też powstawaniu innych chorób skóry. Wśród nich wymienia się atopowe zapalenie skóry (AZS).Zobacz, jak może pomóc ci pediatra podczas wizyty onlineŹródło filmu: pokarmowa u niemowląt – objawy ze strony układu pokarmowegoPoza zmianami skórnymi u niemowląt i małych dzieci mogą pojawić się również objawy ze strony przewodu pokarmowego. W tej grupie symptomów najczęściej występują: biegunki, zaparcia, ulewania, wymioty i kolka jelitowa. Dodatkowo objawem alergii pokarmowej może być też obecność krwi w kale, jednakże zazwyczaj jest to tzw. krew utajona, którą można wykryć za pomocą badań laboratoryjnych. Ponadto reakcje alergiczne mogą powodować stany zapalne błony śluzowej jelit i w ten sposób utrudniać trawienie i wchłanianie składników odżywczych, tym szczególnie znajdującej się w mleku pokarmowe u noworodka – pozostałe objawyObjawy alergiczne występujące u niemowląt obejmują nie tylko zmiany skórne i symptomy ze strony układu pokarmowego. U małych dzieci mogą pojawić się też dolegliwości związane z układem oddechowym. Najczęściej obejmują one: wodnisty katar, kaszel, świszczący oddech, a także duszności. Dodatkowo mogą wystąpić również inne objawy, które nie zawsze są kojarzone z obecnością alergii pokarmowej. Mowa tu o zaburzeniach snu, nadmiernej płaczliwości, niepokoju czy też podwyższonej temperaturze ciała. Co więcej, noworodki z alergią mogą charakteryzować się też zbyt małym przyrostem masy pokarmowa u niemowlaka karmionego piersiąObjawy alergii pokarmowej u niemowlaka mogą pojawić się zarówno w przypadku karmienia sztucznego, jak i karmienia piersią. Alergeny mogą przedostać się do mleka matki i wówczas uczulać pokarmowa u niemowląt karmionych piersią – objawyOmawiając zagadnienia związane z alergią, warto zaznaczyć, że uczulenie na pokarm u niemowlaka karmionego mlekiem matki daje takie same objawy, jak w przypadku karmienia sztucznego. Są to przede wszystkim zmiany skórne (np. wysypka, rumień, AZS) i dolegliwości żołądkowo-jelitowe ( ulewania, kolka, zaparcia, biegunka).Jak rozpoznać alergię pokarmową u niemowlaka?Wielu rodziców zastanawia się, w jaki sposób można sprawdzić alergię pokarmową u niemowląt i małych dzieci. Laboratoria oferuję liczne testy na alergie pokarmowe. Wśród nich należy wymienić przede wszystkim:próbę prowokacyjną (polega na wykluczeniu z diety produktów podejrzanych o działanie alergenne, a następnie wprowadzeniu ich z powrotem do jadłospisu i monitorowaniu, czy występują charakterystyczne objawy)skórne testy punktowe (wykonuje się je u dzieci powyżej 4–5 krwi (analiza stężenia przeciwciał klasy IgE, specyficznych dla wybranych alergenów).Niektóre z testów na alergie pokarmowe są refundowane przez Narodowy Fundusz Zdrowia (NFZ). Fot: nuzza11 / Alergia pokarmowa u niemowląt to wszystkie nieprawidłowe reakcje pojawiające się po spożyciu pokarmu, które zachodzą na skutek uruchomienia w organizmie mechanizmów immunologicznych. W okresie noworodkowym i niemowlęcym podstawowym pokarmem jest mleko matki lub mieszanka modyfikowana produkowana na bazie mleka krowiego. Zdaniem specjalistów rozwój alergii pokarmowej u niemowląt stanowi wypadkową predyspozycji genetycznej, tzw. czynników środowiskowych, oraz czynników wspomagających, wśród których wymienia się niedojrzałość przewodu pokarmowego, choroby przewodu pokarmowego oraz wrodzone i nabyte defekty immunologiczne. Alergia pokarmowa u niemowląt Nadwrażliwość pokarmową należy rozumieć jako każdą reakcję, która jest czasowo zbieżna ze spożyciem pokarmu i się powtarza. Alergia pokarmowa u niemowląt pojawia się wówczas, gdy nadwrażliwość występuje z udziałem mechanizmów immunologicznych. Według definicji zaproponowanej przez Europejską Akademię Alergologii i Immunologii Klinicznej (European Academy of Allergology and Clinical Immunology – EAACI) alergia pokarmowa może mieć charakter IgE-zależny lub komórkowy. Ta pierwsza występuje najczęściej. Reakcje występują wtedy w krótkim czasie lub bezpośrednio po spożyciu pokarmu uczulającego. Nietolerancja pokarmowa u niemowląt dotyczy najczęściej białka mleka krowiego. Szczyt jej występowania przypada na wiek niemowlęcy. Według danych statystycznych dotyczy aż 4,5% dzieci w pierwszym roku życia – alergia pokarmowa u niemowląt karmionych piersią rozwija się u około 1,8%, a alergia pokarmowa u niemowląt karmionych sztucznie dotyczy 2,7%. Zobacz film: Alergia a nietolerancja. Źródło: Wiem co jem Nietolerancja pokarmowa u niemowlaka – objawy Nietolerancja pokarmowa u niemowlaka może mieć rozmaite objawy, które mogą wystąpić w obrębie jednego narządu lub dotyczyć kilku narządów jednocześnie. Obserwuje się niekiedy tzw. marsz alergiczny, w skład którego wchodzą symptomy żołądkowo-jelitowe, wyprysk, astma i alergiczny nieżyt nosa. Objawy kliniczne alergii pokarmowej mogą pojawić się już w pierwszych dniach po urodzeniu. Z zakresu układu pokarmowego mogą się pojawić zaparcia, wymioty, ulewanie, wzdęcia, kolka jelitowa, biegunka, stolce z domieszką krwi i śluzu, zaburzenia motoryki górnego i dolnego odcinka przewodu pokarmowego, zapalenie błony śluzowej jelita cienkiego i grubego indukowane pokarmem oraz eozynofilowy naciek błony śluzowej przewodu pokarmowego. W przypadku układu oddechowego typowe symptomy stanowią: sapka, kaszel, nieżyt nosa, świszczący oddech, obturacja oskrzeli, astma wczesnodziecięca oraz nawracające dolegliwości ze strony gardła, migdałków, krtani i uszu. Najczęściej jednak alergia pokarmowa u niemowląt daje objawy skórne, takie jak: pokrzywka, wyprysk i obrzęk. Nierzadko towarzyszy im świąd. W około 30% przypadków skóra bywa jedynym narządem objętym reakcją alergiczną. Można zauważyć spadek masy ciała. Dziecko jest płaczliwe, markotne, apatyczne i ospałe. Mogą się pojawić okresowe zwyżki temperatury ciała i powiększenie obwodowych węzłów chłonnych. Rozpoznanie alergii pokarmowej u niemowląt Diagnostyka alergii pokarmowej jest procesem złożonym. W przypadku niemowląt opiera się przede wszystkim na obrazie klinicznym i badaniach laboratoryjnych. Postępowanie diagnostyczne rozpoczyna się od wywiadu z rodzicami, przy czym zwraca się szczególną uwagę na zjawisko atopii w rodzinie, które podnosi ryzyko występowania alergii pokarmowej u dziecka. Następuje badanie fizykalne, które obejmuje ocenę narządów i układów. W przypadku dzieci do 6 miesiąca życia typowe są objawy żołądkowo-jelitowe, a dla niemowlaków w wieku 7–12 miesięcy dominują symptomy wyprysku niemowlęcego. W niektórych ośrodkach wykonuje się punktowe testy skórne (SPT). Polegają one na nałożeniu na niezmienioną skórę (skóra przedramienia) alergenu i nakłuciu jej lancetem Morrowa Browna. Powszechnie stosowane są testy typu prick, wyposażone w standardowe alergeny pokarmowe. Możliwe jest także wykorzystanie świeżych alergenów metodą prick by prick (nakłucie pokarmu igłą, którą następnie kłuje się chorego). Wykonać można także skórny ekspozycyjny test pokarmowy (SAFT), który polega na aplikowaniu podejrzanego pokarmu na skórę chorego (plecy lub przedramiona). Jest on bardzo przydatny w diagnostyce natychmiastowych reakcji pokarmowych. W testach wykorzystuje się pokarmy spożywane przez dziecko na co dzień, dostarczone przez opiekunów (alergeny natywne). Odczyty przeprowadza się po 10, 20 i 30 min. od ekspozycji. Konieczne jest oznaczenie całkowitego stężenia immunoglobuliny E w surowicy i niekiedy doustne próby prowokacji pokarmowej. Występują one w następujących postaciach: otwarta – pokarm w postaci naturalnej; pojedynczo ślepa, kontrolowana placebo – pokarm ukryty, zamaskowany wygląd, kolor, smak i zapach (w kapsułkach, w postaci płynnej lub stałej w innych pokarmach); podwójnie ślepa, kontrolowana placebo – pokarm ukryty, zamaskowany wygląd, kolor, smak i zapach; chory i personel medyczny nie znają testowanego pokarmu, pokarm i placebo są przygotowywane i kodowane przez osobę trzecią. Warto zastosować także dietę eliminacyjną: u niemowląt karmionych piersią konieczna jest eliminacja podejrzanych pokarmów w diecie matki na czas 1–4 tygodni, u niemowląt karmionych mieszanką modyfikowaną trzeba wprowadzić preparat o wysokim stopniu hydrolizy białka na czas 1–4 tygodni. Zobacz film: Testy na alergię Bibliografia: 1. Nowak P., Alergia pokarmowa u dzieci, „Farmaceutyczny Przegląd Naukowy”, 2007, 2, s. 22–27. 2. Kaczmarski M., Matuszewska E., Diagnostyka alergii i nietolerancji pokarmowej u dzieci, „Alergia Astma Immunologia”, 2000, 5(2), s. 77–81. 3. Zawadzka-Gralec A., Alergia pokarmowa u noworodków i niemowląt, „Apteka Media”, 2012, s. 32-36. 4. Czarnecka‑Operacz M., Sadowska‑Przytocka A., Alergia pokarmowa a choroby skóry u niemowląt i małych dzieci, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(1), s. 56–61. 5. Kaczmarski M., Wasilewska J., Jarocka-Cyrta E. i wsp., Alergia pokarmowa u dzieci i młodzieży. Polskie stanowisko. Część II – Diagnostyka i leczenie, „STANDARDY MEDYCZNE/PEDIATRIA”, 2011, 9, s. 31–56. 6. Szałowska D., Bąk-Romaniszyn L., Różne manifestacje kliniczne alergii na białko mleka krowiego, „Pediatria i Medycyna Rodzinna”, 2012, 8(3), s. 239–245. 7. Walczak M., Grzelak T., Kramkowska M., Czyżewska K., Food allergies in children – aspects of epidemiology and diet management, “Journal of Medical Science”, 2014, 3(83), s. 255–259.